Kiedy Sąd może pozbawić władzy rodzicielskiej?Jak pozbawić władzy rodzicielskiej drugiego rodzica?
Czym jest władza rodzicielska?
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nas osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Władza rodzicielska przysługuje każdemu z rodziców dopóki nie zostanie ograniczona bądź całkowicie odebrana.
Kiedy sąd może pozbawić władzy rodzicielskiej? Jak pozbawić władzy rodzicielskiej drugiego rodzica?
Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawia władzy rodzicielskiej.
Mając na uwadze powyższe, istnieją trzy sytuacje kiedy Sąd może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej.
Jeśli chodzi o trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, należy uznać za takie okoliczności np. wykonywanie kary pozbawienia wolności, długotrwały pobyt w szpitalu lub za granicą. W takich przypadkach rodzic nie jest w stanie wykonywać obowiązków wynikających i związanych z wykonywaniem swojej władzy.
Z nadużyciem władzy rodzicielskiej mamy do czynienia w sytuacjach kiedy zawinione zachowanie rodzica wpływa w sposób rażąco negatywny na rozwój i wychowanie dziecka. Do takich okoliczności zaliczyć możemy np.:
- rozpijanie dziecka przez rodzica,
- znęcanie się nad dzieckiem,
- porzucenie dziecka,
- wychowanie dziecka we wrogim nastawieniu do drugiego rodzica itd.
Rodzice mogą zostać pozbawieni władzy również wówczas kiedy w sposób rażący nie wypełniają swoich obowiązków rodzicielskich tj. np. uchylają się od obowiązku alimentacyjnego, nie dbają o obowiązek szkolny dziecka, nie zaspokajają podstawowych jego potrzeb jak wyżywienia czy ubioru, nie sprawują nad nim należytej pieczy. Naruszenie obowiązków wynikających z wykonywania władzy musi być w tym przypadku rażące.
Sąd może również pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5 KRiO, a więc przyczyny umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej, w szczególności, gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.
Powyższe okoliczności są jedynie przykładowymi bowiem Sąd każdorazowo w toku postępowania ustala czy zachodzą przesłanki do pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej. Podkreślić należy, że pozbawienie władzy rodzicielskiej jest bardzo daleko idące i Sądy decydują się na takie rozwiązania wyłącznie w uzasadnionych przypadkach kiedy żadne ograniczenie przewidziane prawem nie jest wystarczające czy też nie spełnia swojej funkcji.
Jak złożyć wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej?
Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej można złożyć w sprawie o rozwód ale również w odrębnym postępowaniu (w przypadku konkubinatu).. Istnieje również możliwość zmiany orzeczenia rozwodowego w tym zakresie np. gdy w czasie rozwodu Sąd ograniczył jedynie władzę a następnie doszło do zmiany okoliczności, uzasadniających pozbawienie tej władzy.
Sądem właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka a w przypadku złożenia wniosku w toku rozwodu – właściwy sąd okręgowy.
Wniosek może zostać złożony zarówno przez drugiego z rodziców ale również przez inne osoby lub podmioty jak np. przez szkołę, szpital czy członka rodziny.
Czy w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej potrzebuję prawnika?
Sprawy o pozbawienie władzy rodzicielskiej każdorazowo wymagają wykazania, że zachodzą przesłanki uzasadniające wydanie takiego orzeczenia. W toku postępowania należy przekonać Sąd, że rodzic „nie zasługuje” bądź nie jest w stanie z określonych powodów wykonywać swoich obowiązków oraz korzystać z praw wynikających z władzy jaką posiada w stosunku do dziecka. Postępowania takie najczęściej wiążą się z przeprowadzeniem długiego postępowania dowodowego tj. przeprowadzane są dowody z przesłuchania stron, świadków oraz opinii biegłych sądowych. Sprawy tego rodzaju wymagają odpowiedniego doświadczenia. Należy bowiem pamiętać, że pozbawienie władzy rodzicielskiej rodzica jest bardzo daleko idącym środkiem i Sąd przychyli się do takiego wniosku tylko kiedy pozostanie w przekonaniu, że jest to jedyne słuszne rozwiązanie ze względu na dobro dziecka.
Adwokat Poznań - adwokat rodzinny - wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej - ograniczenie władzy rodzicielskiej czy pozbawienie
E-mail:
Święty Marcin 11A/4
61-803 Poznań