Pokrzywdzony przestępstwem - jakie ma możliwości?
Pokrzywdzony a oskarżyciel posiłkowy - jaka jest różnica?
Pokrzywdzony to w świetle przepisów prawa karnego osoba fizyczna lub prawna, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Prawa pokrzywdzonego małoletniego, osoby częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnionej, a także nieporadnej może wykonywać jego przedstawiciel lub opiekun. Po śmierci pokrzywdzonego, prawa mu przysługujące może wykonywać jego osoba najbliższa lub pozostająca na jego utrzymaniu.
Oskarżyciel posiłkowy to również osoba pokrzywdzona. Możemy występować jednak w takiej roli w momencie kiedy oskarżyciel składa do sądu akt oskarżenia tj. wówczas gdy zaczyna się etap postępowania sądowego. W takim przypadku do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego pokrzywdzony musi złożyć oświadczenie do Sądu o działaniu w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego tj. działającego obok oskarżyciela publicznego (prokuratora). Pokrzywdzony nie ma jednak takiego obowiązku i może pozostać w dalszym ciągu osobą pokrzywdzoną - wówczas nie jest jednak stroną postępowania co wiąże się z ograniczonymi uprawnieniami.
Zgodnie z powyższa definicją, w toku postępowania karnego osoba "przeciwko" której popełniono czyn zabroniony jest osobą pokrzywdzoną. Na etapie postępowania sądowego osoba taka może wstąpić do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego. O ile zatem w postępowaniu przygotowawczym (czyli na etapie kiedy sprawa prowadzona jest przez odpowiedni organ jak prokurator bądź policja) pokrzywdzony nie ma wyboru w jakiej roli występować, to już w postępowaniu sądowym taką możliwość posiada.
Jakie uprawnienia przysługują pokrzywdzonemu?
Pokrzywdzony może uczestniczyć w określonych czynnościach tj. tych, które prowadzone są na jego wniosek bądź których nie będzie można przeprowadzić na rozprawie. W niektórych przypadkach pokrzywdzony może również skarżyć orzeczenia jak np. o odmowie wszczęcia śledztwa. Ponadto pokrzywdzony przestępstwem ma prawo do składania wniosków dowodowych np. o przesłuchanie świadka, przeprowadzenie dowodu ze wskazanych dokumentów, o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Pokrzywdzony ma wgląd w akta sprawy i może się z nimi zapoznawać na każdym etapie sprawy (poza uzasadnionymi przypadkami kiedy oskarżyciel odmawia dostępu do akt). Co jest bardzo istotne, osoba pokrzywdzona może w toku postępowania przygotowawczego ustanowić reprezentującego ją pełnomocnika bądź podejmować określone czynności samodzielnie.
Jakie uprawnienia przysługują oskarżycielowi posiłkowemu?
Oskarżyciel posiłkowy posiada tożsame uprawnienia jak pokrzywdzony tj. może składać wnioski dowodowe, zapoznawać się z aktami, skarżyć orzeczenia itp. Ponadto, oskarżyciel bądź jego pełnomocnik może brać udział we wszystkich rozprawach, zadawać podczas nich pytania i składać oświadczenia. Co jest bardzo istotne, oskarżyciel aż do czasu zamknięcia przewodu sądowego może składać również wnioski w zakresie naprawienia szkody bądź zasądzenia zadośćuczynienia od sprawcy przestępstwa. W przypadku uznania oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu, oskarżyciel ma prawo odzyskania środków poniesionych na profesjonalnego pełnomocnika.
adwokat Poznań - osoba pokrzywdzona - prawa pokrzywdzonego
Uprawnienia jakie przysługują osobie pokrzywdzonej w toku postępowania karnego zapewniają i umożliwiają zabezpieczenie interesów własnych w toczącej się sprawie. Bardzo często zdarza się bowiem, że pozostając biernymi w toku sprawy karnej może okazać się, że zostanie ona umorzona bądź nasze wnioski i oczekiwania nie zostaną uwzględnione. Możliwości i uprawnienia jakie daje prawo pozwalają zatem na odpowiedni "nadzór" sprawy karnej przez osobę, która została pokrzywdzona. Aby zadziało się to jednak w sposób prawidłowy a bieg sprawy był kontrolowany w sposób należyty, warto zastanowić się nad udziałem profesjonalnego pełnomocnika, który zabezpieczy w pełni nasz interes i dopilnuje by nasze oczekiwania wobec zostały spełnione.
E-mail:
Święty Marcin 11A/4
61-803 Poznań